Anne-Lot Hoek
Anne-Lot Hoek is historica, auteur en onafhankelijk onderzoeker, en publiceert regelmatig in NRC Handelsblad en De Groene Amsterdammer. Voor haar werk over de koloniale geschiedenis in Indonesië, waarop ze in 2023 promoveerde, won ze een prijs van de Universiteit van Amsterdam. Met haar debuut De strijd om Bali stond ze op de shortlist van de Libris Geschiedenis Prijs 2022 en kreeg ze een eervolle vermelding bij de Brusseprijs 2022. Het was in 2022 tevens Boek van de Maand bij OVT op Radio 1. Op 16 oktober 2025 verschijnt haar nieuwe boek De kunst van het verraad.
In Zuid-Afrika is een collectie te bewonderen van een Nederlandse collaborateur. Na de Tweede Wereldoorlog verscheepte Jacob van Tilburg bijna honderd kisten met kunstobjecten naar zijn nieuwe thuisland, waaronder zelfs een Rembrandt. Maar achter deze fraaie verzameling schuilt een menselijk drama.
In De kunst van het verraad laat Anne-Lot Hoek niet eerder gehoorde stemmen klinken uit een van de 485.000 dossiers over ‘foute Nederlanders’ die vanaf 2025 vrijkomen. Verrijkt met de verslagen van laatste getuigen vertelt ze een aangrijpend verhaal over hebzucht en bedrog, over verkeerde keuzes in oorlogstijd en de verstrekkende gevolgen daarvan voor de levens van anderen.
Ze laat zien dat de discussie rond de collectie nauw samenhangt met de morele ijkpunten in een samenleving, en met het postkoloniale debat, hier en in Zuid-Afrika.
De onafhankelijkheid van Indonesië is onomkeerbaar, de Republiek Indonesië is een feit. In 1946 bezet Nederland Bali en daar wordt de deelstaat Oost-Indonesië opgericht. Deze staat moet een toonbeeld worden van democratie, maar het gezag dwingt de loyaliteit van de bevolking meteen al meedogenloos af.
De strijd om Bali is een geschiedenis van de ongekend hevige guerrillastrijd die vlak na de Tweede Wereldoorlog op het eiland ontvlamde. Een ontluisterend verhaal over onderdrukking, verzet, vriendschap en verraad dat onlosmakelijk is verbonden met het imperiale verleden, maar ook met de kern van de Nederlandse dekolonisatiepolitiek.
Aan de hand van ruim 120 interviews op Bali en in Nederland, uitvoerig archiefonderzoek, brieven en memoires, dringt Anne-Lot Hoek door tot in de haarvaten van het koloniale systeem. Ze brengt een gelaagd en vernieuwend beeld van een wrede onafhankelijkheidsstrijd.
'Dit boek is de neerslag van een indrukwekkend en zeer belangrijk onderzoek en is bovendien ook nog eens geweldig goed geschreven.' Reggy Baay
'Misschien wel het belangrijkste geschiedenisboek van dit jaar.' NRC Handelsblad
‘Een prachtig nieuw onderzoek naar de strijd van de lokale bevolking op Bali tegen de koloniale politiek van Nederland. Een belangrijke bijdrage aan het wetenschappelijke en maatschappelijke debat over de koloniale politiek in Indonesië.' Jury Libris Geschiedenis Prijs 2022
‘Anne-Lot Hoek is een van die zeldzame historici die diepgravend onderzoek en oral history weet te combineren met grote leesbaarheid. Wat een prestatie, deze studie over Bali! Wat een zwier!’ David Van Reybrouck
‘De strijd om Bali, Imperialisme, verzet en onafhankelijkheid 1846-1950 van Anne-Lot Hoek heeft mijn inzichten het meest veranderd. Een indrukwekkend boek! Wat haar onderzoek vernieuwend maakt - naast de vele Balinese getuigenissen - is dat zij de samenhang heeft blootgelegd tussen het geweld en de koloniale politiek. Oost-Indonesië speelde een veel grotere rol dan was aangenomen. Dat verzet leidde zelfs tot een niet eerder ontdekt verborgen systeem van zeer gewelddadige gevangenkampen’ Adriaan van Dis
‘Geweldig onderzoek van Anne-Lot Hoek naar systematisch overheidsgeweld op Bali.' Roxane van Iperen
‘De eervolle vermelding is voor een heel bijzonder boek van Anne-Lot Hoek, De strijd om Bali. We hadden heel veel boeken over Nederlands-Indië, maar dit sprong er wat ons betreft toch uit. Het is een indrukwekkend onderzoek dat een schokkend beeld schetst van de koloniale strijd op het eiland Bali. Bewonderenswaardig en confronterend hoe Anne-Lot Hoek dat blootlegt.' Jury M.J. Brusseprijs 2022
‘Zo gedegen dat Anne-Lot Hoek meteen in het rijtje Remy Limpach, Piet Hagen, Martin Bossenbroek, David van Reybrouck kan worden geplaatst.' Peter van Riel, Pelita Nieuws
‘De strijd om Bali is meer dan een opsomming van gewelddadigheden. Hoek vertelt ook een groter verhaal over de dekolonisatie van heel Nederlands-Indie. Hoek wist veel informatie aan de vergetelheid te ontrukken. Daarmee voegt ze werkelijk iets toe aan onze kennis over een recent verleden dat nog altijd niet is doorgedrongen in ons collectieve geheugen. Een indrukwekkend boek.’ Jeroen van der Kris, NRC Handelsblad
Foto en header image: Keke Keukelaar